Na świecie jest wiele osób, które podziwiają czarne koty. Ich futro wydaje się głębokie i aksamitne, jak noc bez jednej gwiazdy. Kiedy widzimy kota o całkowicie czarnej sierści na ulicy lub w domu, większość ludzi uważa, że jest to „idealny” czarny kot – prawdziwe arcydzieło natury. Jeśli jednak przyjrzysz się bliżej, nawet w najciemniejszej sierści możesz czasem dostrzec jasnobrązowe lub czerwonawe odcienie w słońcu, pojedyncze białe włosy lub podszerstek w innym odcieniu. Wszystko to sprawia, że zastanawiamy się: czy istnieją koty, które są rzeczywiście całkowicie czarne, bez żadnego koloru, czy też jest to iluzja stworzona przez naszą percepcję?
Ludzkie oko jest wrażliwe na odcienie i najmniejsze zmiany koloru, ale jednocześnie nasze wyobrażenie o „idealnej czerni” jest często romantyczne. Koty o czarnym umaszczeniu wyglądają bardzo charakterystycznie na tle większości innych zwierząt, a zatem wydają się szczególnie czyste i solidne w swoim kolorze. Jednak prawdziwa pełnia czerni jest kwestią genetyki, fizjologii, a nawet światła.
Genetyka i fizjologia czarnego koloru u kotów
O czarnym kolorze kociej sierści decyduje obecność specjalnego pigmentu, eumelaniny, który nadaje jej głęboki, bogaty odcień. Główną rolę w powstawaniu tego koloru odgrywa gen B (Black). Jest on odpowiedzialny za produkcję czarno-brązowego pigmentu i tłumienie innych kolorów. Jednak nawet jeśli dominujący gen jest obecny, całkowicie czarny kot jest bardzo rzadki w naturze.
Większość „czarnych” kotów ma pewne niuanse w sierści. Po pierwsze, podszerstek jest często jaśniejszy niż sierść główna. Po drugie, z wiekiem u kotów, podobnie jak u ludzi, pojawiają się siwe włosy – pojedyncze białe lub srebrne włosy. Po trzecie, długotrwała ekspozycja na światło słoneczne może zmienić strukturę pigmentu, a sierść staje się „zardzewiała” – z lekkim brązowym lub czerwonym odcieniem. Ponadto wiele czarnych kotów ma kilka białych włosów lub plamek na klatce piersiowej lub brzuchu, które nie zawsze są widoczne na pierwszy rzut oka, ale tam są. Innym czynnikiem jest fizjologia samej sierści: w jasnym świetle nawet najczarniejszy kot może wydawać się ciemnobrązowy lub z subtelnym fioletowym lub szarawym odcieniem.
Najbardziej „czarne” koty występują wśród następujących ras:
- Bombay – rasa ta została wyhodowana specjalnie w celu osiągnięcia efektu całkowicie czarnej, lakierowanej, błyszczącej sierści przypominającej wypolerowany antracyt.
- Brytyjski krótkowłosy – w rasie tej występują bardzo bogate czarne kolory, ale nawet tutaj idealna „czerń” nie jest gwarantowana u każdego przedstawiciela.
- Europejski krótkowłosy – czarne osobniki są często spotykane wśród kotów domowych, ale czystość koloru zależy od genetyki.
- Orientalny krótkowłosy – niektóre koty tej rasy mają bardzo bogate umaszczenie.
- Maine Coon – wśród Maine Coonów zdarzają się czarne koty, ale ze względu na gruby podszerstek, odcienie mogą się różnić.
Kotyamerykańskie krótkowłose i perskie również mogą mieć bogate czarne umaszczenie.
Warto dodać, że nawet wśród kotów rasowych można znaleźć osobniki o bardzo czystym czarnym umaszczeniu – jest to wynik genów, ale żadna rasa nie może zagwarantować stuprocentowej „absolutnej czerni” wszystkich przedstawicieli.
Czy koty są kiedykolwiek całkowicie czarne?
Zostało naukowo udowodnione, że idealnie czarne koty nie istnieją w naturze, jeśli przez to rozumiemy całkowity brak innych pigmentów, plam, białych lub rdzawych włosów i jakichkolwiek odcieni. Wynika to ze specyfiki genetyki, naturalnego starzenia się sierści, wpływów środowiskowych, a nawet optyki. Jednak dla ludzkiego oka i percepcji „całkowicie czarny kot” jest bardzo realnym i osiągalnym obrazem: w dobrym oświetleniu, z bogatym pigmentem i błyszczącą sierścią, takie zwierzęta wydają się naprawdę czarne, prawie jak aksamitna sylwetka na tle.
Najbliższe ideału są koty bombajskie, które zostały wyhodowane specjalnie dla tego efektu. Ale nawet one mogą mieć „niespodzianki” w postaci pojedynczych blond włosów lub jasnobrązowego odcienia w różnych częściach ciała, w różnych warunkach oświetleniowych lub z wiekiem. Nie umniejsza to ich urodzie, a raczej sprawia, że każdy czarny kot jest wyjątkowy.
Dla właścicieli czarnych kotów najważniejsze nie jest dążenie do ideału „absolutnej czerni”, ale docenienie szczególnego uroku, jaki daje ten kolor: spektakularny wygląd, jasne oczy na ciemnym tle i tajemniczy wygląd. To właśnie sprawia, że czarne koty są ulubieńcami wielu pokoleń – niezależnie od tego, ile białych włosów znajduje się na klatce piersiowej lub jak równomierny jest kolor podszerstka.